Seçimler: Beka meselesi mi?
Çok partili hayata 1946’da geçtiğimizi sananların tarih algısı, besbelli ki ‘cumhuriyet’le sınırlı. Cumhuriyetten önce de siyasî partilerin olduğunu ve seçimlerin yapıldığını ya bilmiyor yahut bilmezden geliyorlar. Siyasî tarihimizin ilk seçimi 1876’da, birden çok partinin katıldığı ilk seçim ise 1908’de yapıldı. İnkıtaya uğrasa da, bir asrı geçkin bir seçim ve siyasî parti kültürümüz var. 1876-1946 arasında yapılan bütün seçimler iki dereceli idi. Müntehib-i evvel adı verilen ilk seçmenler (oy verme salâhiyetine sahip vatandaşlar), bir ‘seçici kurul’ mantığıyla çalışan müntehib-i sânileri seçiyor, müntehib-i sâni adı verilen ikinci seçmenler ise milletvekillerini belirliyordu. Seçenle seçilen arasındaki ara kademeyi ortadan kaldıran 1946 seçimleri, aynı zamanda Cumhuriyetin ilk çok partili seçim tecrübesiydi de. Çiçeği burnundaki muhalefet partilerinin yeterli zaman ve propaganda imkânı bulamadığı bu baskın seçimde açık oy, gizli tasnif gibi ayyûka varan hukuksuzluklar yaşan...