sadelik ve mükemmellik üstüne

-
Hatırlar mısınız bilmem, Beyazıt Öztürk ve Kadir Çöpdemir ikilisi, vaktiyle NTV’de Biri Bana Anlatsın isimli bir program yapıyordu.
Programın sonuna doğru açtığım için adını öğrenemediğim bir profesörü konuk ettikleri bir bölümünde mükemmelliğin tanımı üzerine konuşurlarken, aklımın bir köşesinde hep var olan fakat hiçbir zaman o netlikte ifade edemediğim bir tespitte bulundu profesör. Mealen dedi ki:
Çoğumuzun sandığının aksine mükemmellik, içinde herşeyi barındıran, ilave edecek başka birşeyin olmadığı yada kalmadığı kompleks bir yapıda değildir.
Gerçek mükemmellik, muhtevasından çıkarılacak birşey olmayan, çıkarıldığında varoluş gayesini veya anlamını (ontolojik bütünlüğünü de diyebiliriz buna) kaybedecek sadeliktedir.
En güzel romanının hangisi olduğu sorusuna, belki de bu yüzden ‘Kırmızı Pazartesi’ cevabını veriyor Marquez. Ve ekliyor: Çünkü en ince olanı. Yani anlatmak istediğini, muhtevasından ödün vermeden en az sözcükle anlatabildiği romanı.
Aynı ölçüyü hayata da tatbik edebiliriz sanıyorum.
(i) Yaşamasak birşey kaybetmeyeceğimiz anlar yahut 'kurmasak da olurdu' diyebileceğimiz cümleler hayatımızda ne kadarlık bir yekûn tutuyor?
(ii) Peki ya ‘bunu yapmasak/yaşamasak/söylemesek daha iyi olurdu’ dediklerimiz?
Bir süredir düçar olduğumuz korona illeti, görmeden, dokunmadan yaşayamayız zannettiğimiz sevdiklerimizden uzak kalmayı da, kimi zevk ve alışkanlıklarımızdan feragat etmeyi de öğretti bize. Eskisi kadar rengi, süsü ve şatafatı olmayan, daha sade bir hayat sürmek, meğer mümkünmüş.
Salgının dayattığı sadeleşme ihtiyacı azaldıkça, kendi gerçeğimize ve eski ritmimize dönmeye başlayacağız. Bu halde dahi unutmamamız gereken şey, sade bir hayat sürmenin mümkün, sürmememin ise bir tercih olduğu.
Fazlalıklarından ve keşmekeşinden kurtulup daha sade bir hayat sürmeye karar verirsek, hayatı sadeleştirmeye ikinci (ii) ölçüden başlamakta fayda var bence.
Eşref-i mahlukat olsak da, fani ve aciz varlıklarız hepimiz. Okyanusta bir damla, çölde bir kum tanesi dahi değilken bizden milyar kere daha küçük bir virüs, bütün düzenimizi değiştirmeye yetti ve biz sadece seyredebildik.
Acizler ve faniler güruhu olarak, her sözümüz ve davranışımızla hayata bir anlam, bir güzellik katamayabiliriz. Bize düşen hayatın var olan güzelliğinden ve anlamından çalmamak, onu kirletmemek.
Kimse bizden bunun dışında ve üstünde birşey beklemiyor aslında. Bu kadarını yapabilsek, hayat hepimiz için çok daha güzel olacak.
Bu, elimizde…
Elimizdekinin kıymetini bilelim.
2 Haziran 2020'de Hür Fikirler'de yayınlanmıştır.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

teyzelerim

-
biri bu dünyadan, diğeri bu diyardan göçüp giden iki teyzem var benim. vardı, daha doğrusu… büyüğü vefat edeli sekiz yıl oldu. 83 yaşındaki küçük teyzem ise geçen ay rusyaya, oğlunun yanına taşındı. ömrünün kalan kısmını orada tamamlayacak. allah, bütün büyüklerimize uzun ve sağlıklı ömürler versin. teyzelerim o kadar farklı iki karakterdiler ki… geriye dönüp baktığımda, birbirlerine en çok benzeyen yanlarının çok iyi yemek yapmaları olduğunu söyleyebilirim. bu meziyet ırsî birşey herhalde ki annemde de var, büyük teyzemin kızında da. kısa denecek bir zamanda sofrayı hepsi birbirinden lezzetli üç-beş çeşit yemekle donatırlar. bana öyle geliyor ki teyzelerimin kaderinin asıl benzeştiği nokta, otuz-kırk gün ölümle cebelleştikten sonra her ikisinin de hayata tutunmayı başarmış olmaları… büyük teyzem 1994’te geçirdiği kalp ameliyatından sonra bir ayı aşkın bir süre yoğun bakımda kaldı. kendinizi kötü habere hazırlayın denilmişken iyileşip 21 yıl daha yaşadı. kandaki üre miktarını...
Devamı

ibişin rüyası

-
Roman-Yazarı: Tarık Buğra Tiyatroya tutku derecesinde düşkün bir genç. Çocuğunun kültürlü bir insan olarak yetişmesini isteyen, onun tiyatroya ilgisini -taa ki oğlunun iyi bir tiyatro seyircisi değil, iyi bir tiyatrocu olmak istediğini anlayana kadar- destekleyen bir baba. Tiyatro ile bütün alâkasını derhal kesmesinin istenmesiyle birlikte Nahit`in evi terk edişi... Sahip olduğu herşeyi tiyatro uğruna terk edecek, sahip olacağı herşeyi tiyatro sayesinde kazanacak. lâkin bunun yola çıkarken sandığı kadar kolay olmadığını yaşayarak görecektir. Çaldığı bütün kapılar yüzüne kapanacak, köhne bir otel odasında açlıktan bayılmak üzere olduğu bir sırada oda arkadaşı Vasıf`ın azığını çalarken yakalanacaktı. Suçüstü yakalandığı bu hırsızlık ona, hayatı boyunca sahip olduğu tek dostu, Vasıf`ı kazandıracaktı. Birbirinden başarısız tecrübelerin, sürekli red cevaplarının ardından üçüncü sınıf bir rol bulduğu kumpanyanın iflası. Tiyatroyu seven ama tiyatrodan anlamayan yeni patron kumpanyanı...
Devamı

uzay merakım

-
Resim
gökyüzüne merakım küçük yaşlarda başladı. kesin bir tarih vermek zor, fakat geriye dönüp baktığımda, halley kuyruklu yıldızını ararken buluyorum kendimi. küçüktüm, fakat yine de hatırlıyorum. halley kuyruklu yıldızı o gece dünyanın yakınından geçecek, hava şartları müsait olursa biz de görebilecektik. bütün ülke, yetmiş küsür yılda bir gerçekleşen bu gökyüzü hadisesine kilitlenmiştik. aylar süren bu bekleyiş sırasında iki şey daha yapmıştık. ilki, halit ziya uşaklıgil’in “kuyruklu yıldız altında bir izdivaç” romanını dizi haline getirerek dönemin tek kanalı ve tek televizyonu trt’de yayınlanmaktı. ikincisi ise, o yıl bizi erovizyon’da temsil etmek üzere “halley” isimli bir de şarkı hazırlamak. şarkıyı seslendiren grubun üyelerinden birinin, hani o kısa kıvırcık saçlı gencecik kızın candan erçetin olduğunu şarkıyı yıllar sonra youtube’da izlerken fark edecektim. beklenen gece geldiğinde, maaile bahçeye çıktık. insan boyunu aşmayan bahçe duvarının hemen arkasındaki mahalle arkadaşla...
Devamı