Liberal Düşünce Kongresi 2023

Liberal Düşünce Topluluğu’nun otuz yılı deviren tarihinde özel ve önemli bir yer tutan Liberal Düşünce Kongrelerinin sonuncusu, önceki hafta sonu Ürgüp’te yapıldı. Kovid nedeniyle verilen dört yıllık aradan sonra bu yıl yeniden toplanan kongre sayesinde, birbirini uzun zamandır görmeyen kişiler bir araya gelme ve yeni simalarla tanışma imkânı buldu.

Kongreye katılanlar arasında dört yıllık süre zarfında birbiriyle irtibatını az-çok koruyanlar yahut hiç koparmayanlar yanında, birbirini sadece bu tür ortak platformlarda görenler de bulunuyordu. Katılımcıların bir kısmı ise kongreye ilk defa gelmişti. Liberal Düşünce Kongreleri, birbirini tanımayanların tanışması, tanıyanların buluşması ve kaynaşması için mümbit bir vasat teşkil edegelmiştir. Bu defa da öyle oldu.

Gözlerim, daha önceki kongrelerde görmeye alışık olduğum halde bu defa katılamayanları aradı. Burada adını anmadıklarım beni bağışlasın ama Mehmet Ali İlkaya ve Bengül Güngörmez bu yılki kongrede olmadığını ilk fark ettiğim isimlerden.

Liberal Düşünce Kongresi’ne bu yıl ilk defa iştirak eden isimler de vardı. Bir kısmını önceden tanıdığım, bir kısmıyla orada tanıştığım bu isimler içinde hemen aklıma gelenler Ömer Koç, Cihan ve Şeyda Güneş, Sadi Yumuşak, İlhami Mısırlıoğlu, Tuğba Pusa, Eray Kesebir… Tuğba Pusa, bu yıl ilk defa katıldığı kongreyle ilgili gözlemlerini Yeni Birlik gazetesindeki köşesine de taşıdı.

İki gün süren kongrede düzenlenen panellerde Kürt meselesinden afetlerle mücadelede yerel yönetimlerin rolüne, yükselen devletçiliğe, liberallerin güncel siyaset içindeki hâli pür melâline kadar uzanan bir yelpazede oturumlar düzenlendi, fikir teatisinde bulunuldu. Bu tartışmalar bazen otelin lokantasına, bazen bir fincan çay yada kahvenin eşlik ettiği dost meclislerine taştı.

Kâh otelin lobisinde, kâh Ürgüp sokaklarında, kâh bir kafeteryada gecenin geç saatlerine kadar süren hararetli sohbetlerde hep ciddi meseleler ele alınmadı elbette. Birbirinden ayrı geçen süre zarfında evlenen veya çoluk çocuğa karışanların sevincini, yakınlarını kaybedenlerin hüznünü, mezun olan, iş kuran, iş arayan yahut kadro bekleyenlerin heyecanını da paylaştık.

Kongrenin müdavimlerinden Yusuf Tekin, bu defa Milli Eğitim Bakanı sıfatıyla aramızdaydı. Bütün meşguliyetine rağmen birkaç saatini Liberal Düşünce dostlarına ayırma nezaketinde bulundu.

Birkaç istisna dışında Liberal Düşünce Kongresi her yıl Ürgüp’te, Dinler Otel’de toplandı. Toplantılar iki gün sürüyor. Otelin ağırlama kapasitesi katılımcı sayısını sınırlasa da, bu yıl söz alan yeni bir katılımcının zannettiği gibi kongreye iştirak edebilmek için ne referans göstermek gerekiyor ne de liberal olmak. Liberal fikirlerle tanışmak isteyen ve kongrenin finansmanına katkıda bulunmayı kabul eden herkesin katılımına açık bir organizasyon söz konusu. Belli sayıdaki öğrenciye ise konaklama ve seyahat bursu sağlanıyor.

Kongreye katılanların tamamı liberal olmadığı gibi, liberallerin tamamı da bu kongreye katılmadı. Bu o kadar böyle ki, kongrenin ilk günü tanışıp sohbet etme imkânı bulduğum bir katılımcı (muhtemelen LDT’nin sağladığı konaklama ve seyahat bursuyla oradaydı), piyasanın yol açtığı adaletsizliğin önüne geçmek için devlet müdahalesinin şart olduğunu savunuyordu. Başka herhangi bir fikir akımının düzenlediği bir organizasyonda, toplantıyı düzenleyen kurumun değerlerine tam bir tezat teşkil eden bir argümanı bu kadar rahatlıkla dile getirip savunabilir misiniz? Liberal düşüncenin farkı bu olsa gerek.

Liberal Düşünce Topluluğu (LDT) ülkedeki tüm liberalleri temsil etme ve onlar adına konuşma, söz kesme iddiasında değil. Hiç de olmamış. Esasen böylesi bir iddia, liberal düşüncenin mücadele edip kırmaya çalıştığı tekelci zihniyetle aynı çizgide buluşmak olurdu. LDT’nin kuruluş hikâyesini anlattığı kitabında Atilla Yayla’nın da ifade ettiği üzere LDT’nin misyonu, liberal fikirlerin daha kolay serpilebileceği, bu fikirleri paylaşanların birbiriyle temasa geçip işbirliği yapabileceği bir entellektüel zeminin hazırlanmasına katkıda bulunmak ve karşı karşıya kalınan sorunlara liberal perspektiften çözüm önerileri geliştirmek. Uzun vadede fikirlerin galip geleceği şiarıyla yola çıkan LDT, siyasî olmaktan ziyade fikrî bir oluşum. Hedef ve yatırımlarını entellektüel planda gerçekleştirmeye çalışan bir cemiyet. LDT, bu amaçla giriştiği yayın, tercüme ve toplantı faaliyetleriyle fikir hayatımıza canlılık katmakla kalmayıp temas ettiği insanların hayatına ve entellektüel gelişimine önemli katkılarda da bulunuyor. Bu insanlardan biri de benim.

Pekçok kişi gibi beni de liberal düşünce ve LDT ile Atilla Yayla tanıştırdı. Daha çok okumaya, yabancı dilimi geliştirmeye, tashihe, yeni insanlar tanımaya, yazmaya hep onlar teşvik etti. Bugün iki kitap çevirisi Liberte’den çıkmış, beş-altı kitabın tashihini yapmış, Hür Fikirler’de köşe yazan bir doktora öğrencisiysem, bütün bunlarda Atilla Yayla’nın, LDT’nin ve liberal düşünce camiasının payı ve emeği var. Atilla hoca başta olmak üzere hepsine teşekkürü borç biliyorum. Bu vesileyle, LDT’nin bir parçası olmaktan duyduğum gurur ve mutluluğu bir kez daha belirtmek isterim. Dört yıl aradan sonra Ürgüp’te yeniden toplanan Liberal Düşünce Kongresi’ne katılan, destek ve emek veren herkese teşekkürler.

Liberal düşünceye gönül vermiş özgürlük dostları. İyi ki varsınız!

14 Kasım 2023'te Hür Fikirler'de yayınlandı.