kazım karabekir'in arşivcilği

-
Kâzım Karabekir’in en önemli özelliklerinden biri, arşivciliği imiş. Yıllar önce izlediğim bir televizyon programında Timsal Karabekir’in (kızı) söylediğine göre babası, yaptığı her işi kayıt altına almakla yetinmez, varsa vesikalandırırmış da. Bir seyahate mi çıktı; tren veya vapur biletini saklar, bilet nâmına bir şey yoksa hangi gün, nereden, nereye, kimlerle, hangi maksat ve vesaitle yola çıktığını, ne zaman ve nasıl döndüğünü not edermiş...
Hayatını kayda geçirmede o kadar titizmiş ki izlediği temsillerin, ziyaret ettiği müzelerin bile kaydını tutarmış. Aldığı yahut yazdığı mektuplar, görüştüğü kişiler, çektirdiği fotoğraflar… derken zaman içinde koca bir arşiv oluşturmuş kendine. Bu arşivden yola çıkarak 1930’lu yılların başında İstiklal Harbi’ni kendi cephesinden yazmış. Lâkin resmî tarihi tekzip eden unsurlar barındırdığı gerekçesiyle bu kitap henüz dağıtıma bile girmeden toplatılmış..
Bu hadiseden sonra Karabekir üzerindeki polis nezareti iyice sıkılaşmış. İstiklâl Harbimizin bu büyük kahramanı ve aile efradı, arkasında hafiyeler olmadan adım atamaz ve nefes alamaz hale getirilmiş. Bütün bunlar, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin kurulduğu, tarih yazmanın, tarih yapmak kadar mühim olduğundan sıkça bahsedildiği bir dönemde vuku bulmuş üstelik. Kimilerinin çokça özlediği ve asr-ı saadet bellediği 1930’lar, böylesine ufunetli bir devirdir işte!….
31 Aralık 1938’de iade-i itibarla yeniden milletvekili seçilen Karabekir, hayatının kalan kısmını hatıralarını yazmaya vakfetmiş, 1948’deki vefatına dek peşpeşe eserler vermiş. Şu an kitabevlerini süsleyen İstiklal Harbimizin Esasları, Karabekir’in 1933’te el konulan ve yayınına izin verilmeyen hatıralarının 1940’lı yıllarda yeniden yazılmış hali. 1933 nüshası yok edildiğinden iki nüshayı mukayese imkânımız yok. Ancak bu tarih kıyımının kabahatinin Karabekir’de olmadığı aşikâr..
Mekânın cennet, ruhun şad olsun Kâzım Karabekir!
Ne Karabekir kadar kıymetli bir arşivim var, ne de arşivcilik hususunda onun kadar iddialıyım. Lâkin arada bir karıştırıp düzene sokmaya çalıştığım mütevazi bir arşivim var benim de. Aşağıdaki yazı, üniversite yıllarımdan kalma ve bu arşivden çıktı.
İlk okunduğunda, kafamın hayli karışık olduğu bir dönemde yazmışım intibaı verse de pek öyle değil. Bu yazıyı, kafasının hayli karışık olduğunu düşündü-ğüm bir arkadaşa mektup olarak yazıp göndermiştim. İşe yaradı mı, ne de-rece yaradı bilmiyorum. Hani derler ya; kendisi muhtac-ı himmet bir dede / nerde kaldı gayrıya himmet ide!..
Yıllar geçti, bazen hâlâ aynı kafa karışıklığını yaşadığımı fark ediyorum.
01 Nisan 2022'de Hür Fikirler'de yayınlanan yazının ilk bölümü. Yazıya ismini veren ikinci bölümü, bu duvarda daha evvel aynı adla yayınlanmıştı zaten.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

teyzelerim

-
biri bu dünyadan, diğeri bu diyardan göçüp giden iki teyzem var benim. vardı, daha doğrusu… büyüğü vefat edeli sekiz yıl oldu. 83 yaşındaki küçük teyzem ise geçen ay rusyaya, oğlunun yanına taşındı. ömrünün kalan kısmını orada tamamlayacak. allah, bütün büyüklerimize uzun ve sağlıklı ömürler versin. teyzelerim o kadar farklı iki karakterdiler ki… geriye dönüp baktığımda, birbirlerine en çok benzeyen yanlarının çok iyi yemek yapmaları olduğunu söyleyebilirim. bu meziyet ırsî birşey herhalde ki annemde de var, büyük teyzemin kızında da. kısa denecek bir zamanda sofrayı hepsi birbirinden lezzetli üç-beş çeşit yemekle donatırlar. bana öyle geliyor ki teyzelerimin kaderinin asıl benzeştiği nokta, otuz-kırk gün ölümle cebelleştikten sonra her ikisinin de hayata tutunmayı başarmış olmaları… büyük teyzem 1994’te geçirdiği kalp ameliyatından sonra bir ayı aşkın bir süre yoğun bakımda kaldı. kendinizi kötü habere hazırlayın denilmişken iyileşip 21 yıl daha yaşadı. kandaki üre miktarını...
Devamı

ibişin rüyası

-
Roman-Yazarı: Tarık Buğra Tiyatroya tutku derecesinde düşkün bir genç. Çocuğunun kültürlü bir insan olarak yetişmesini isteyen, onun tiyatroya ilgisini -taa ki oğlunun iyi bir tiyatro seyircisi değil, iyi bir tiyatrocu olmak istediğini anlayana kadar- destekleyen bir baba. Tiyatro ile bütün alâkasını derhal kesmesinin istenmesiyle birlikte Nahit`in evi terk edişi... Sahip olduğu herşeyi tiyatro uğruna terk edecek, sahip olacağı herşeyi tiyatro sayesinde kazanacak. lâkin bunun yola çıkarken sandığı kadar kolay olmadığını yaşayarak görecektir. Çaldığı bütün kapılar yüzüne kapanacak, köhne bir otel odasında açlıktan bayılmak üzere olduğu bir sırada oda arkadaşı Vasıf`ın azığını çalarken yakalanacaktı. Suçüstü yakalandığı bu hırsızlık ona, hayatı boyunca sahip olduğu tek dostu, Vasıf`ı kazandıracaktı. Birbirinden başarısız tecrübelerin, sürekli red cevaplarının ardından üçüncü sınıf bir rol bulduğu kumpanyanın iflası. Tiyatroyu seven ama tiyatrodan anlamayan yeni patron kumpanyanı...
Devamı

uzay merakım

-
Resim
gökyüzüne merakım küçük yaşlarda başladı. kesin bir tarih vermek zor, fakat geriye dönüp baktığımda, halley kuyruklu yıldızını ararken buluyorum kendimi. küçüktüm, fakat yine de hatırlıyorum. halley kuyruklu yıldızı o gece dünyanın yakınından geçecek, hava şartları müsait olursa biz de görebilecektik. bütün ülke, yetmiş küsür yılda bir gerçekleşen bu gökyüzü hadisesine kilitlenmiştik. aylar süren bu bekleyiş sırasında iki şey daha yapmıştık. ilki, halit ziya uşaklıgil’in “kuyruklu yıldız altında bir izdivaç” romanını dizi haline getirerek dönemin tek kanalı ve tek televizyonu trt’de yayınlanmaktı. ikincisi ise, o yıl bizi erovizyon’da temsil etmek üzere “halley” isimli bir de şarkı hazırlamak. şarkıyı seslendiren grubun üyelerinden birinin, hani o kısa kıvırcık saçlı gencecik kızın candan erçetin olduğunu şarkıyı yıllar sonra youtube’da izlerken fark edecektim. beklenen gece geldiğinde, maaile bahçeye çıktık. insan boyunu aşmayan bahçe duvarının hemen arkasındaki mahalle arkadaşla...
Devamı